Polski Ład. Nie będzie kar za nieświadome błędy. 

A powinny być?

W tych ciężkich dniach po wprowadzeniu przepisów tzw. Polskiego Ładu i związanym z tym chaosem legislacyjnym pojawiła się „pocieszająca” księgowych, ale przede wszystkich przedsiębiorców, informacja o nowej polityce karnej KAS – mianowicie nie będzie kar za nieświadome błędy!

Czy w ogóle możemy mówić o karach za błędy „nieświadome”? Co mówią na ten temat przepisy? Dowiesz się o tym z tego artykułu.

Dobre intencje Rzecznika. 

Niedawno Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz zwrócił się do Krajowej Administracji Skarbowej, aby w okresie dwóch pierwszych kwartałów 2022 r. działania urzędników KAS nakierowane były na objaśnianie i pomoc przedsiębiorcom w praktycznym wdrożeniu przepisów Polskiego Ładu, a w przypadku braku rażącego naruszania przez nich prawa - o upominanie, a nie wymierzanie kar za popełnione błędy czy nieprawidłowości. Niewątpliwie powyższe działania Rzecznika miały związek z zamieszaniem prawnym po wprowadzeniu przepisów Polskiego Ładu i stosowaniem m.in. ulgi dla klasy średniej, a zwłaszcza przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022r. zmieniające zasady pobierania i przekazywania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Rozporządzenie przedłuża płatnikom terminy pobierania i obliczania w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, ale tylko od nadwyżki w stosunku do zaliczki z 2021r. Konsternacja księgowych i przedsiębiorców sięgnęła zenitu.

W odpowiedzi na apel Rzecznika, pismem z dnia 17 stycznia 2022r., sygn.: DNK2.8661.1.2022 Podsekretarz Stanu Zastępca Szefa KAS Mariusz Gojny wskazał na szereg działań informacyjnych, mających na celu upowszechnianie wiedzy o rozwiązaniach i zmianach podatkowych wynikających z nowych przepisów. Minister podkreślił, że wspieranie podatników w prawidłowym wykonywaniu obowiązków wynikających z przepisów wprowadzających Polski Ład – będzie również nadrzędną zasadą, jaką kierować się będą pracownicy jednostek Krajowej Administracji Skarbowej w toku podejmowanych czynności sprawdzających lub kontroli. Co istotne, zapewniono Adama Abramowicza, że żadne nieświadome błędy związane z nowymi regulacjami nie spotkają się z sankcją.

Czy takie stwierdzenie Ministra ma w ogóle oparcie w przepisach i jest zasadne? Z punktu widzenia polityki i dla zachowania spokoju społecznego pewnie tak. Tu należy zadać pytanie czy same przepisy prawa nie chronią jednak osoby działające nieumyślnie? W mojej ocenie jak najbardziej i żadne komunikaty KAS nie są tu potrzebne.

Jeżeli przyjrzymy się przepisom Ordynacji podatkowej w zakresie czynności sprawdzających oraz kontroli podatkowej to w tej ustawie nie ma mowy o żadnych karach za naruszenie przepisów podatkowych. Sankcje karne, np. dla płatnika nieprawidłowo pobierającego podatki znajdziemy w Kodeksie karnym skarbowym. Zgodnie z art. 78 Kodeksu karnego skarbowego płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej może popełnić w ten sposób czyn zabroniony, który może stanowić wykroczenie bądź przestępstwo skarbowe. Jednakże do stwierdzenia przestępstwa czy wykroczenia skarbowego daleka droga. Tu nie powinno być automatyzmu  w działaniu KAS – sprawcy czynów  nieumyślnych i tych charakteryzujących się znikomą społeczną szkodliwością co do zasady nie powinni podlegać karze i być ścigani. Wynika to wprost z przepisów kodeksu.

Dla przypomnienia, zgodnie z art.  1 § 2 kks nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego bierze się pod uwagę rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra, wagę naruszonego przez sprawcę obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonej reguły ostrożności i stopień jej naruszenia (art. 53 § 7 kks).

Czy w tym zamieszaniu prawnym nie trudno o błąd przy stosowaniu przepisów? Odpowiedź brzmi: bardzo łatwo. Czy płatnik ma jakiś cel i zamiar aby nie pobierać podatku w prawidłowej wysokości? Jaką motywację ma księgowy reprezentujący przedsiębiorcę aby nieprawidłowo naliczyć wynagrodzenie jego pracownikom? Odpowiedzi na powyższe pytania powinny być uzyskane przez pracownika KAS zanim zdecyduje się na stawianie zarzutów czy mandat karny.  Spośród wszystkich księgowych i pracodawców, których znam każdy chciałby wywiązać się ze swoich obowiązków rzetelnie i sumiennie. Ale czy  obecnie obowiązujące przepisy im na to pozwalają?...

Zwracam również uwagę na art.  4 § 1 kks, który stanowi, że  przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić umyślnie, a także nieumyślnie, jeżeli kodeks tak stanowi. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. Czyn zabroniony płatnika z art. 78 kks, zgodnie z przepisami kodeksu, może być popełniony tylko umyślnie, a więc sprawca musi mieć zamiar jego popełnienia, tj. musi chcieć go popełnić bądź przynajmniej godzić się na jego popełnienie. Jeżeli zostanie stwierdzone tylko nieumyślne działanie – nie ma mowy o karach z kks.

Z powyższych definicji wynika, że przedsiębiorca, który legalnie zatrudnia pracowników, ale się po prostu pomylił czy też nie poradził sobie z obowiązującymi przepisami albo ma wątpliwości czy stosować przepisy rozporządzenia, które to przepisy według znacznej, niezależnej części praktyków i teoretyków prawa podatkowego jest niezgodne z Konstytucją, w ogóle nie powinien być ścigany karnie. Okoliczności te powinny być zawsze badane w toku postępowania karnego, zanim dojdzie do propozycji chociażby mandatu karnego. 

Zatem, w mojej ocenie, nie jest potrzebne zapewnienie Ministra, że funkcjonariusze KAS nie będą karać za  nieświadome błędy. Świadomi przedsiębiorcy i księgowi to wiedzą. Zamiast tego bardziej pożądane jest przewidywalne i stabilne prawo podatkowe. I nie jest to tylko życzenie przedsiębiorców. Spełnienie tego postulatu pozwoliłoby urzędnikom KAS zająć się tylko prawdziwymi przestępcami skarbowymi, a nie księgowymi czy płatnikami popełniającymi „nieświadome błędy”.

Paweł Wojnowski

Doradca podatkowy nr wpisu 13118

Kancelaria Podatkowo-Księgowa Taxologika

Data artykułu: 24.01.2022r.

XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

KRS:  0000739756

Kapitał zakładowy:   20 000 zł -  w pełni opłacony

ING Bank Śląski S.A.:   

PL 82 1050 1559 1000 0090 8040 0121

e-mail: biuro@taxologika.pl

tel. 503 05 04 05, tel. 502 209 208

Taxologika  sp. z o.o. 

Spółka doradztwa podatkowego

ul. Teofila Firlika 19 lok. 112       

71-637 Szczecin

Godziny otwarcia :  pon - pt : 8:30 - 16:30 

NIP:   955-247-16-47         

REGON: 380647394

Copyrights   ©  2018-2024  Taxologika sp. z o.o. 

Znajdź nas w mediach  społecznościowych: