Wakacje składkowe ZUS.

Zmiany wprowadzone w 2022r. przez Polski Ład w zakresie składki zdrowotnej przedsiębiorców znacząco podwyższyły koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Zapowiadane przez rządzących korzystne zmiany w tym zakresie zakończyły się wprowadzeniem z dniem 1 listopada 2024r. tak zwanych wakacji składkowych.

Na czym polegają wakacje składkowe, kto może z nich skorzystać oraz jakie informacje należy podać we wniosku do ZUS? Odpowiedź m.in. na te pytania znajdziesz w niniejszym artykule.

Kto może skorzystać z wakacji składkowych

Z ulgi tej mogą skorzystać, po spełnieniu określonych warunków, przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółek cywilnych, i to niezależnie od formy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Z wakacji składkowych nie skorzystają natomiast osoby prowadzące działalność nierejestrowaną oraz korzystające z ulgi na start, a także twórcy i artyści, wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółek komandytowych, jawnych i partnerskich.

Na czym polegają wakacje składkowe

Wakacje składkowe polegają na zwolnieniu z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy, czyli na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za jeden, dowolnie wybrany miesiąc w roku kalendarzowym. Zwolnienie dotyczy także dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przedsiębiorca podlegał temu ubezpieczeniu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu poprzednim. Ulga dotyczy przedsiębiorców opłacających tak zwany pełen ZUS, jak i korzystających z preferencyjnej podstawy wymiaru składek oraz z Małego ZUS Plus.

Składki za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem są finansowane z budżetu państwa według najniższej podstawy, a samo zwolnienie nie ma wpływu na uprawnienie do korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie kwota niezapłaconych składek jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym, ale też nie będzie można ująć jej odpowiednio jako koszt uzyskania przychodu lub też odliczyć od dochodu, a w przypadku ryczałtu, od przychodu.

Należy także pamiętać, że wakacje składkowe nie obejmują składki zdrowotnej przedsiębiorcy oraz składek dotyczących pracowników i zleceniobiorców. Te składki muszą być opłacone przez przedsiębiorcę.

Termin złożenia wniosku

Wniosek należy złożyć do ZUS wyłącznie w formie elektronicznej w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem co oznacza, że aby uzyskać zwolnienie za grudzień tego roku, wniosek musi być złożony w listopadzie. Natomiast, aby uzyskać zwolnienie za styczeń 2025r., wniosek musi być złożony w grudniu bieżącego roku. Należy przy tym pamiętać, że wspólnik spółki cywilnej powinien złożyć wniosek w systemie eZUS (dawny PUE ZUS) na swoim koncie, a nie na koncie spółki.

Jakie warunki należy spełnić

Po pierwsze, przedsiębiorca w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi podlegać dobrowolnie lub obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Czyli przykładowo, z wakacji składkowych za grudzień 2024r. nie może skorzystać przedsiębiorca, który złoży wniosek w listopadzie tego roku w sytuacji, gdy w październiku korzystał jeszcze z ulgi na start płacąc jedynie składkę zdrowotną.

Po drugie, w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku przedsiębiorca nie zgłosił do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego więcej niż dziesięciu ubezpieczonych, przy czym do tej liczby wliczamy także samego przedsiębiorcę.

Następny warunek dotyczy wielkości osiąganych przychodów. Aby móc skorzystać z wakacji składkowych przedsiębiorca co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku powinien osiągnąć roczny przychód z działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub też nie osiągnął żadnego przychodu z działalności gospodarczej w ostatnich dwóch latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku. Do przeliczenia kwoty w euro stosujemy średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku.

Na przykład, jeżeli przedsiębiorca złoży teraz, w listopadzie, wniosek o zwolnienie z opłacenia składek za grudzień tego roku, to w 2022 i w 2023 roku nie powinien osiągnąć żadnego przychodu z działalności gospodarczej lub też przynajmniej w jednym z tych lat nie powinien osiągnąć przychodu w kwocie wyższej niż 7.870.000 zł.

Kolejny warunek. Przedsiębiorca, aby móc skorzystać z wakacji składkowych, nie może w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w roku złożenia wniosku (do dnia jego złożenia) wykonywać działalności na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Tutaj przeanalizować zatem trzeba bieżący rok kalendarzowy (przed złożeniem wniosku) oraz poprzedni rok i ewentualną działalność w tym okresie na rzecz byłego pracodawcy, w powiązaniu z rokiem, w którym założona została działalność oraz rokiem kalendarzowym przed jej założeniem i ewentualnymi czynnościami wykonywanymi w tym okresie na podstawie stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy na rzecz tego właśnie pracodawcy.

Oto kilka przykładów w tym zakresie. Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w 2010r. i złoży teraz, w listopadzie, wniosek o zwolnienie z opłacenia składek za grudzień tego roku. Jeżeli w 2009 i w 2010 roku w ogóle nie pracował na podstawie stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy - może skorzystać z wakacji składkowych.Jeżeli natomiast ten przedsiębiorca w 2009 i w 2010 roku pracował na podstawie stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy u pracodawcy X, ale w latach 2023-2024 (do dnia złożenia wniosku) nie wykonywał działalności na rzecz pracodawcy X - również może skorzystać z wakacji składkowych.Może on także skorzystać z ulgi w sytuacji, gdyby wykonywał działalność na rzecz pracodawcy X w 2023r. i 2024r., jednakże zakres tej działalności byłby inny, niż praca wykonywana na rzecz pracodawcy X w latach 2009-2010.Jednakże, gdyby ten przedsiębiorca wykonywał na rzecz pracodawcy X w 2009 i w 2010 roku czynności, które wchodzą w zakres działalności wykonywanej na jego rzecz w 2023 i w 2024 roku - w takiej sytuacji nie ma prawa do skorzystania z wakacji składkowych.

Zwolnienie z opłacenia składek stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej. Zwolniony z ich opłacenia może być zatem przedsiębiorca, który dysponuje limitem pomocy de minimis. Limit ten wynosi 300.000 euro w okresie trzech lat.

Wniosek i procedura

We wniosku do ZUS, na formularzu RWS, należy podać dane przedsiębiorcy i miesiąc wnioskowanego zwolnienia oraz trzeba oświadczyć, że na dzień złożenia wniosku przedsiębiorca spełnia wcześniej wskazane warunki dotyczące przychodów i niewykonywania działalności w określonym zakresie na rzecz byłego pracodawcy.

We wniosku trzeba także złożyć oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w okresie trzech lat poprzedzających dzień złożenia wniosku albo o nieotrzymaniu takiej pomocy lub też można załączyć zaświadczenie o pomocy de minimis jaką przedsiębiorca otrzymał w tym okresie. Przedmiotowe oświadczenia składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Wartość uzyskanej pomocy można sprawdzić na stronie internetowej UOKiK: https://sudop.uokik.gov.pl/search/aidBeneficiary

We wniosku należy również podać informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, czyli między innymi wskazać wielkość przedsiębiorstwa (mikro, małe, średnie lub inne), PKD, określić ewentualne powiązania z innymi podmiotami, a także podać informację o sposobie powstania podmiotu.

A co zrobi ZUS po otrzymaniu takiego wniosku? Wszystko odbywa się w systemie elektronicznym eZUS. Jeśli wniosek jest prawidłowy, a przedsiębiorca spełnia warunki do uzyskania zwolnienia, ZUS poinformuje o przyznaniu zwolnienia. W przeciwnym razie ZUS decyzją odmówi zwolnienia lub uwzględni wniosek tylko w części. Od tej decyzji przysługuje oczywiście odwołanie do Sądu.

Należy także pamiętać, że wakacje składkowe nie zwalniają z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów za miesiąc korzystania ze zwolnienia, a samo zwolnienie trzeba odpowiednio wykazać w raporcie RCA dotyczącym przedsiębiorcy.

Podsumowanie

Wakacje składkowe to dodatkowa praca dla księgowych lub dla przedsiębiorców, jeżeli zdecydują się na złożenie wniosku samodzielnie, ale także i dla pracowników ZUS. I chyba nie tego oczekiwali przedsiębiorcy, jeśli chodzi o obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej zwłaszcza, że ulga nie dotyczy składki zdrowotnej. Należy mieć jednak nadzieję, że przynajmniej niektórym przedsiębiorcom zwolnienie to może dać finansowy oddech.

Autor:

Dariusz Kujawski, doradca podatkowy (nr wpisu 13010)

Wiceprezes Zarządu Kancelarii Podatkowo-Księgowej Taxologika

Data artykułu: 15.11.2024r.